سایز لوله های فاضلاب ساختمان
سایز لوله های فاضلاب ساختمان
فهرست مطالب
یکی از مهمترین بخش ها در طراحی نقشه و اجرای لوله کشی ساختمان, انتخاب صحیح سایز لوله های فاضلاب ساختمان است. از آنجا که غلظت و مواد تشکیل دهنده و حجم تخلیه در قسمت های مختلف فاضلاب متفاوت است, بایستی در هنگام اجرای لوله کشی فاضلاب, علاوه بر محل نصب , شیب بندی و طول مسیر لوله کشی, به سایز لوله کشی فاضلاب نیز توجه کافی نمود. با توجه به حساسیت لوله کشی فاضلاب کاهش یا افزایش سایز, ممکن است در هنگام استفاده و بهره برداری مشکلاتی از قبیل تخلیه کند و یا رسوب گرفتگی ایجاد شود.
انتخاب سایز لوله های فاضلاب ارتباط مستقیمی به جنس لوله فاضلاب اعم از لوله پلیکا , چدن , لوله اتصالات پوش فیت و یا لوله اتصالات پلی اتیلن فاضلابی نداشته و در یک پروتکل از پیش تعیین شده گنجانده شده است, مگر اینکه شرایط خاصی برای اجرا به وجود آمده باشد. حتی نوع اجرای لوله کشی اعم از لوله کشی زیرسقفی یا لوله کشی روکار نیز ربطی به سایز لوله های فاضلاب ندارند.
انتخاب لوله های سایز کمتر از استاندارد باعث گرفتگی و انتخاب لوله های بزرگتر باعث به وجود آمدن مشکلات عملیات اجرایی مانند افزایش ضخامت کف ساختمان میشود. انتخاب لوله های بزرگ با شیب زیاد همچنین باعث تخلیه سریع آب و به جای ماندن مواد جامد شده, که در نتیجه به مرور باعث رسوب گرفتگی و ته نشین شدن جامدات در سطح مقطع لوله فاضلاب میشود. البته اصولا لوله های فاضلاب داخل ساختمان بایستی کمترین طول افقی را داشته باشند و در نزدیکترین نقطه ممکن به رایزر فاضلاب ساختمان قرار گرفته باشند.
سایز لوله های فاضلاب ساختمان به چه عواملی بستگی دارد؟
نوع فاضلاب اعم از فاضلاب حاوی جامدات باعث افزایش سایز لوله فاضلاب شود. در اماکن مسکونی, لوله کشی فاضلاب توالت فرنگی و ایرانی از جمله قطورترین سایزهای لوله فاضلاب محسوب میشوند. دلیل این مساله هم وجود ذرات جامد زیاد در پساب توالت هاست که احتمال گرفتگی و ته نشین شدن رسوبات را فراهم میکند. به همین دلیل برای لوله فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی سایز 110 انتخاب میشود. در لوله کشی فاضلاب اماکن عمومی سایز لوله های فاضلاب را ممکن است حتی 125 انتخاب کنند.
پارامتر مهم دیگر حجم فاضلاب خروجی است. لوله های کفشور پشت بام و توالت از جمله نقاطی هستند که از لحاظ حجمی بیشترین میزان مقدار دفع را داشته و به همین دلیل در حال حاضر اصولا برای حمام هم از لوله کشی سایز 110 استفاده میشود. برای حمام نیز بهتر است به دلیل حجیم بودن سایز 75 یا 90 استفاده شود, اما بعضا سایز 63 نیز به کار میبرند.
مساله دیگری که شاید به چشم نیامده اما بسیار مهم باشد, ترکیب شیمیایی فاضلاب دفعی باشد. در فاضلاب نقاطی مانند سینک آشپزخانه که آب دفعی همراه با چربی و پسماندهای حاصل از پخت و پز است, بایستی لوله فاضلاب نه چندان بزرگ باشد که کف ساختمان را بالا آورده و نه آنقدر کوچک باشد که قدرت انتقال فاضلاب را نداشته باشد.
از دیگر نقاط ساختمان که دارای فاضلاب بوده و سایز لوله های فاضلاب آنها بر اساس اصول فنی و تجربی به صورت روتین مشخص شده, میتوان به لوله فاضلاب کفشور آشپزخانه, بالکن و تراس, کفشور توالت فرنگی, پشت بام, حیات, پارکینگ , خروجی ماشین لباسشویی و ظرفشویی اشاره کرد.
با توجه به اینکه لوله های پلیکا و پلی اتیلن فاضلاب در 3 سایزلوله فاضلابی 63, 90 و 110 و لوله های پوش فیت در سه سایز اصلی 50, 75 و 110 تولید و به بازار عرضه میشوند, تفاوت های کمی در مورد انتخاب سایز لوله های فاضلاب پلیکا و پوش فیت وجود داشته, که البته این مساله نیز با توجه به تجربیات و اصول فنی رفع شده و در ادامه به شکل اختصاصی سایز لوله فاضلاب هر قسمت را مشاهده میکنیم.
قطر لوله کفشور
قطر لوله کفشور در نقاطی مانند آشپزخانه که آبریزی و شستشوی کمی دارد, 63 پلیکا و 75 پوش فیت است. البته به ندرت 50 پوش فیت هم استفاده شده که کمی بی احتیاطی محسوب میشود. در کفشور اماکن وسیع تر مانند حیات و پارکینگ قطر لوله کفشور بایستی 90 و 110 باشد و اگر مساحت سطح بیش از 50 مترمربع باشد, قطر لوله کفشور 125 است. لوله های کفشور معمولا به شترگلویی فاضلاب منتهی میشوند.
سایز لوله فاضلاب روشویی
سایز لوله فاضلاب روشویی در پلیکا 63 و در پوش فیت 75 و یا 50 انتخاب میشود.
سایز لوله فاضلاب سینک ظرفشویی
سایز لوله فاضلاب سینک ظرفشویی نیز مانند روشویی در پلیکا 63 و در پوش فیت 75 است. لوله خروجی سینک ظرفشویی نبایستی 50 باشد.
سایز لوله فاضلاب ماشین لباسشویی
سایز لوله فاضلاب ماشین لباسشویی و ظرفشویی را میتوان 50 پوش فیت و یا 63 پلیکا در نظر گرفت.
سایز درین کولر گازی و داکت اسپلیت
برای درین کولر گازی و داکت اسپلیت در انشعابات از سایز 32 و در لوله های سایز 50 و 63 را استفاده میکنند.
حداقل قطر لوله فاضلاب توالت
حداقل قطر لوله فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی باستی 110 میلیمتر باشد. انتخاب سایز 90 برای توالت فرنگی ریسک زیادی در مورد گرفتگی داشته و برای توالت ایرانی نیز به هیچ عنوان عملی نیست.
لوله فاضلاب در این قسمت به سیفون توالت ایرانی و در لوله کشی توالت فرنگی با یک زانوی 90 درجه در کف سرویس بهداشتی قرار میگیرد. این بخش از مهمترین قسمت های انتخاب سایز لوله های فاضلاب ساختمان محسوب میشود و به همین دلیل در مجاورت محل رایزرها قرار میگیرند.
قطر لوله های فاضلاب شهری
قطر لوله های فاضلاب شهری بستگی به تعداد رایزرهای ساختمان دارد. برای ساختمان های کوچکتر ممکن است قطر 110 نیز کافی باشد. اما در صورتیکه بیش از 3 لوله 110 وجود داشته باشد, بایستی قطر لوله فاضلاب اصلی خروجی منتهی به فاضلاب شهری 125 و در صورت تعدد آنها حتی 160 میلیمتر باشد.
سایز لوله ونت فاضلاب
سایز لوله ونت فاضلاب به تناسب سایز لوله فاضلاب انتخاب میشود. برای ونت فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی سایز 110 و ونت روشویی, آشپزخانه و حمام معمولا سایز 50,63 و 75 انتخاب میشود.
سایز لوله های آب باران
سایز لوله های آب باران بسته به اقلیم و منقطه جغرافیایی نیز دارد. اما از آنجایی که عدم تخلیه به موقع آب های سطحی در پشت بام موجب صدمات سنگین به ساختمان میشود, معمولا با استفاده از چند کفشور و رایزر مختلف به ازای هر 50 مترمربع یک رایزر سایز 110 در نظر گرفته میشود.