سایز لوله های آب ساختمان بر چه اساسی تعیین میشود؟
سایز لوله های آب ساختمان بر چه اساسی تعیین میشود؟
فهرست مطالب
سایز لوله های آب ساختمان
سایز لوله های آب ساختمان بر چه اساسی تعیین میشود؟ محاسبه سایز لوله های آب ساختمان با روش های تجربی و عملی متفاوت امکان پذیر است. برای تعیین دقیق سایز لوله بایستی ابتدا انواع سایز لوله های مختلف ساختمانی را بدانیم و سپس اقدام به محاسبه سایزبندی لوله نماییم.
به طور کلی لوله های پلیمری یا پلاستیکی مانند لوله تک لایه سفید, لوله پنج لایه, لوله پلیکا و لوله پلی اتیلن در سیستم متریک محاسبه میشوند و لوله های فلزی بر اساس اینچ تولید و به فروش میرسند. یک اندازه هم در سیستم بازاری ایران وجود دارد که از گذشته تا کنون استفاده میشده و در حال حاضر نیز بسیاری از افراد عادی قطر برخی لوله ها را با این نام میشناسند.
در سیستم متریک سایز لوله بر حسب قطر بیرونی نامیده شده و در رنج لوله های ساختمانی از 16 میلمتر شروع شده و تا چندصد میلیمتر ادامه پیدا میکند. البته قطر لوله های مختلف بستگی به کاربرد آنها متفاوت هستند. معمولا لوله های آب و شوفاژ قطر کمتری نسبت به لوله های فاضلاب,ونت و هواکش دارند. قطر لوله های پلیمری به طور رند شامل 200,160,125,110,90,75,63,50,40,32,25,20,16 میلیمتر و حتی بالاتر هستند.
اما در لوله های فلزی سایزبندی بر حسب اینج است. قطر لوله های فولادی از 1/2 اینچ , 3/4 اینچ, 1 اینچ ,11/4 اینچ, 11/2 اینچ, 2 اینچ ,21/2 اینچ,3 اینچ, 4 اینچ , 5 اینچ, 6ا اینچ,8 اینچ,10 اینچ,12 اینچ و الی آخر تا لوله های غول پیکر ادامه پیدا کند. لوله های فولادی انواع مختلف مانند لوله مانیسمان, لوله درزدار , لوله api, لوله گالوانیزه و لوله اسپیرال دارند, و سایزبندی آنها فارغ و مصرف آنها یکسان انجام میشود.
در سیستم بازار لوله 2 معادل 20 پلیمری و 1/2 اینچ فلزی قلمداد میشود. لوله 2/5 با سایز 25 و 3/4 اینچ متناظر است. لوله 3 با سایز 32 پلاستیکی و 1 اینچ فولادی و نمره 4 آن لوله 40 پلیمری و 11/4 اینچ فلزی است. لوله 5 معادل 50 پلیمری و 11/2 اینچ فولادی و لوله 6 در پلیمری 63 و در فولادی 2 اینچ نامیده میشود. لوله 7 در متریک 75 و در سیستم انگلیسی 2/12 اینچ است. لوله 8 , 90 پلیمری و 3 اینچ فولادی است. سایز لوله 10 لوله 100 یا 110 پلیمری و 4 اینچ فلزی است. لوله 12 سایز 125 و 5 اینچ فولادی و لوله 15 سایز 160 پلیمری و 6 اینچ فولادی محسوب می شود.
محاسبه سایز لوله های آب ساختمان
برای تعیین سایز هر لوله های نیاز به اطلاعاتی نظیر تعداد انشعابات, طول مسیر لوله کشی, مبدا و مقصد , تعداد انشعابات, مساحت, و…. دیگر اطلاعات ساختمان داریم. از آنجا که محاسبه سایز لوله های ساختمان بستگی به نوع لوله کشی دارد, در ادامه به صورت اجمالی به سایز انواع لوله کشی ساختمان خواهیم پرداخت.
سایز لوله آب ساختمان
انتخاب سایز لوله آب ساختمان به موارد زیر بستگی دارد.
- مبدا لوله کشی, اعم از کنتور آب شهری, پمپ آب, مخزن ذخیره آب, موتورخانه, پکیج, آبگرمکن, چاه, استخر و ….
- مقصد یا مصرف کننده های لوله مورد نظر مانند شیرآلات مختلف و دیگر تجهیزات آبرسانی
- طول مسیر لوله کشی
- تعداد انشعابات
- ارتفاع لوله کشی
- نوع لوله و اتصالات
- نوع بهره برداری محل اعم از مسکونی, تجاری, اداری, صنعتی و ….
با توجه به اینکه نوع لوله در برآورد و تخمین سایز لوله کشی به صورت مستقیم اثرگذار است, برای محاسبه سایز لوله کشی آب ساختمان بایستی, به طور مجزا هر یک انواع لوله و اتصالات را مشخص کرد.
سایز لوله آب پلاستیکی
لوله آب پلاستیکی برای لوله کشی آب و شوفاژ به کار میروند. به دلیل اینکه این لوله ها ضخامت و گوشت زیادی دارند, دبی آب زیادی نداشته و برای استفاده از آنها بایستی احتیاط لازم را در انتخاب سایز انجام داد. لوله آذین از جمله برندهای مطرح لوله های سفید است, که به دلیل کیفیت نسبتا خوب و قیمت مناسب, بسیار رایج است.
بنا بر تجربه برای شیرآلات و رادیاتور یک واحد سایز لوله پلاستیکی نمره 20 مناسب است. در آپارتمان های کوچکتر تا حدود 5 عدد شیرآلات و 100 متر آپارتمان, لوله کشی داخل آپارتمان سایز لوله سفید 25 نیز کافی است. اگر لوله کشی پکیج تا صدمتر باشد, لوله های 25 در لوله های اصلی و لوله های فرعی 20 مناسب هستند. در آپارتمان های بالاتر از 100 مترمربع زیربنا با افزایش تعداد رادیاتورها و شیرآلات و همچنین افزایش طول لوله کشی بایستی از لوله های اصلی 32 و 40 استفاده شود.
لوله کشی پمپ آب تا 10 واحد نیز با لوله 32 پلیمری انجام میشود. تا 4 واحد لوله کشی پمپ لوله 25 نیاز دارد. در لوله کشی ویلاهای شخصی یک طبقه در مناطقی مانند مازندران و گیلان به دلیل اینکه آب شهری فشار خوبی ندارد, لوله های فرعی شیرآلات را نیز 25 استفاده میکنند.
سایز لوله های پنج لایه
دبی لوله های پنج لایه نسبت به لوله های تک لایه بیشتر است. این لوله ها که بهترین لوله برای لوله کشی ساختمان محسوب میشوند, از قطر 16 میلیمتر شروع شده و لوله های فرعی شیرآلات و رادیاتور را معمولا 16 در نظر میگیرند. انشعابات بزرگتر سایز 20 و لوله اصلی را 25 استفاده میکنند. در آپارتمان های بزرگ و یا آبرسانی و لوله کشی شوفاژ از لوله های 32 پنج لایه استفاده میشود. برای نصب پمپ تا 10 واحد نیز لوله 25 کافی است. لوله نیوپایپ و سوپرپایپ از جمله برندهای معروف این نوع لوله ها با کیفیت در ایران هستند.
سایز لوله های پلی اتیلن به اینچ و میلیمتر
همانطور که گفته شد, لوله های پلی اتیلن مانند لوله های پلاستیکی بر حسب میلیمتر تولید و استفاده میشوند. اما برای تبدیل سایز لوله پلی اتیلن و دیگر لوله های پلیمری به اینج میتوانید از جدول زیر استفاده کنید.
| نمره بازاری و عامیانه لوله | سایز لوله به میلی متر | سایز لوله به اینچ |
| 2 | 20 | 1/2 |
| 2/5 | 25 | 3/4 |
| 3 | 32 | 1 |
| 4 | 40 | 11/4 |
| 5 | 50 | 11/2 |
| 6 | 63 | 2 |
| 7 | 75 | 21/2 |
| 8 | 90 | 3 |
| 10 | 110 | 4 |
سایزبندی لوله گالوانیزه
لوله های گالوانیزه مخصوص لوله کشی آبرسانی هستند. این لوله ها در حال حاضر کمتر به صورت محدود در رایزر آبرسانی برج های خنک کننده و لوله کشی آب ساختمان های بلند مرتبه استفاده میشوند. دلیل این مساله هم این است که لوله های تک لایه و پنج لایه قادر به تحمل فشار آب در سیستم های با فشار بالا نبوده و برخی از ساختمان ها برای تامین مصرف کننده های متعدد ناچار به آبرسانی در ارتفاع بسیار زیاد و با حجم بالا هستند. لوله های 1/2 اینچ در سایزهای معمولی در گذشته مصرف میشدند. اما سایز لوله های ساختمان در رایزرهای بزرگ از 2 اینچ تا 12 اینچ است که بایستی طبق محاسبات فنی به تبع قدرت و هد پمپ اندازه گیری و استفاده شود. لوله گالوانیزه ساوه و سپنتا بهترین برند لوله گالوانیزه در ایران محسوب میشود.
